Yaz Mevsimi ve Varisler

Yaz mevsimi hava sıcaklığının oldukça arttığı ve zamanımızı günün uygun saatlerinde mümkün olduğunca açık havada geçirmeyi tercih ettiğimiz bir mevsimdir. Bu mevsimde fırsat buldukça deniz kenarı ya da havuzda zaman geçirir ve tatilin tadını çıkarırız. Bunun yanında, yaz mevsimi varisleri olan hastalar için çok da keyifli geçmeyebilir. Çünkü yüksek hava sıcaklıklığı hem varislerin daha belirgin hale gelmesine hem de yakınmaların artmasına yol açmaktadır. 

Varisler, Yakınmaları ve Oluşma Mekanizmaları

Genellikle varis hastalarının en sık belirttiği 5 yakınma bacaklarda ağırlık hissi, ağrı, şişlik, zonklama ve kaşıntıdır (1). Toplardamar yetmezliğine bağlı bacaklarda rahatsızlık hissi ise künt ağrı, zonklama tarzında ağrı, uzun süre ayakta durmakla basınç hissi şeklinde tanımlanır (2). Bacaklardaki basınç hissi bacakları yukarı kaldırmak, varis çorabı ya da yürümekle azalır.  Varislere bağlı yakınmaların ayakta durmakla ve sıcak suyla arttığı bilimsel olarak gösterilmiştir (3). 

Yaz mevsiminde yakınmalarda artış olmasının nedenleri varis oluşum mekanizmaları ile ilişkilidir. Varis oluşumunda en yaygın neden toplardamar yetmezliği ve sonuçta oluşan artmış toplardamar içi kan basıncıdır (venöz hipertansiyon). Toplardamarlar içerisindeki kan akımı normalde ayak bileklerinden karın içine ve kalbe doğrudur. Yer çekimi etkisiyle kanın geri kaçmasını toplardamarlar içerisindeki kapakçıklar önler. Kapakçıkların bozulması ve toplardamarların yan dallarının genişlemesi ile varisler oluşur. Böylece bacakta toplardamar ve varislerin içerisinde kan göllenir.

Yaz Mevsiminde Neden Varis Yakınmaları Artar?

Yaz mevsiminde güneş ışığına maruz kaldığımızda vücut ısımız yükselir. Vücudumuzdaki ısıyı düşürerek serinlemek amacıyla bacaklarımızdaki toplardamarlar genişler ve kan cilt yüzeyine doğru taşınır. Böylece zaten hasarlanmış kapakçıklara sahip ve genişlemiş olan varislerin içi daha da kanla dolar. Sonuçta bacaklarda ve ayaklarda ağrı, şişlik, ağırlık hissi ve kaşıntı artar. 

Bunlara ek olarak, yaz mevsiminde ince kılcal damar varisleri oluşma sıklığı da artmaktadır. Güneş ultraviyole ışınları, toplardamar duvar yapısında bulunan kollajen maddesinde hasara yol açmaktadır. Cilt yüzeyine en yakın olan ince kılcal damarlarda oluşan yapısal bozukluklar ve elastikiyet kaybı örümcek ağı benzeri kötü görüntüye neden olmaktadır. 

Yaz Mevsiminde Varisleriniz İçin Neler Yapabilirsiniz?

Varislerinizin olması ve hava sıcaklığının artması yaz mevsiminin tadını çıkaramayacağınız anlamına gelmez. Tüm yaz mevsimini gölgede oturarak geçirmek zorunda değilsiniz. Bazı önlemlerle ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak siz de keyifli bir yaz mevsimi geçirebilirsiniz. Önerilerimiz; 
 

Bacaklarınızı örtecek giysiler tercih edin.

Güneş ışınlarından korunmak için kalın kumaşlardan yapılmış sıkı giysiler giymek zorunda değilsiniz. Keten, ince dokunmuş pamuk gibi nefes alabilen kumaşlardan yapılmış bol etek ve pantolonlar sıcak havalarda rahat etmenizi sağlayacaktır.  

Egzersiz yapın.

Baldır kaslarınızı çalıştıracak yüzme, yürüme ya da bisiklet gibi egzersizleri düzenli olarak yapın. Bu egzersizler bacaklarınızdaki toplardamarlarda göllenmiş olan kanın kalbe dönüşünü kolaylaştıracak ve dolaşımı destekleyecektir. Bu egzersizleri öğle saatlerinde değil, sabah ya da öğleden sonra serin saatlerde yapın. 

Güneş kremi kullanın.

Yüksek faktörlü bir güneş kremi ya da nemlendirici güneş ultraviyole ışınlarını engeller. Böylece toplardamarlarınızdaki kollajen yapısını koruyarak ince kılcal damar varislerinin artmasını önlersiniz.

Yeterince su tüketin.

Yaz aylarında gün içerisinde yeterince su almak çok önemlidir. Yeterli düzeyde hidrasyon tüm vücut kan dolaşımınız için yararlıdır. Vücudunuzun susuz kalması ise bacak toplardamarlarınız ve varislerinizde pıhtı oluşma riskini arttırır. Bolca su içmeniz cilt kuruluğunu ve ince kılcal damar varisleri gelişmesini önler. 

Tükettiğiniz besinlere dikkat edin.

Sağlıklı bir diyeti tercih edin. Mevsim meyvelerinden olan kiraz, çilek, yaban mersini, muz ve kavun hem C vitamini hem de potasyumdan zengindir. Ayrıca meyvenin kendisine renk veren flavanoidler içerirler. Böylece dolaşımınızı destekler, bacak kramplarını önlemeye, yangısal reaksiyonlar ve yakınmalarınızı azaltmaya yardımcı olurlar. Bu arada tükettiğiniz meyve miktarına da dikkat etmenizi öneririm. 

Tatil yolculuğunuza hazırlıklı olun.

Uçak ya da otobüs yolculuğunuz sırasında diz altı seviyede orta basınçlı bir varis çorabı giymenizi öneririm. Ayrıca bacaklarınızı saran dar giysiler yerine daha bol ve rahat giysileri tercih edin. Böylece varış noktasına ulaştığınızda bacaklarınızdaki şişlik en az miktarda olacaktır. 

Hepinize tadını çıkaracağınız nefis bir yaz mevsimi dilerim!

Kaynaklar

1. Paty J e ark. Content validity fort he VVSymQ instrument: a new patient-reported outcome measure fort he assessment of varicose veins symptoms. Patient 2017; 10: 51-63.
2. Youn YJ ve ark. Chronic venous insufficiency and varicose veins of the lower extremities. Korean J İntern Med 2019; 34: 269-83. 
3. Campbell WD ve ark. The symptoms of varicose veins: difficult to determine and difficult to study. Eur J Vasc Endovasc Surg 2007; 34: 741-4.