Varisler, hastalarda bacakta özellikle baldırda dolgunluk ya da ağırlık hissi, şişlik, ağrı, ciltte kaşıntı ve gece krampları gibi yakınmalara yol açabilir. Bu gibi yakınmaları olan hastalar öncelikle bir Kalp Damar Cerrahisi doktoru tarafından görülmeli ve muayene edilmelidir. Hasta bir Kalp ve Damar Cerrahisi uzman doktoruna başvurduğunda ilk olarak hasta ile karşılıklı konuşulur. Anemnez dediğimiz bu bölümde hastanın yakınmaları, geçmişteki tıbbi öyküsü, toplardamar yetmezliği ve varisler ile ilgili bir tedavi görüp görmediği, toplardamarda pıhtı öyküsü ve pıhtıya yatkınlık yaratan olası risk faktörleri konusunda konuşulur. Ardından hasta muayene edilir. Muayene sırasında bacaklarda dolaşım bozukluğu bulguları, varisler, toplardamar yetmezliği bulguları, renk değişikliği, ödem, varis yarası ve geçirilmiş operasyonlara ait izler değerlendirilir.

Ardından hastaya bacak toplardamar ultrasonografi tetkiki yapılmalıdır. "Bacak toplardamar ultrasonografi" tetkikinin tıp dilindeki karşılığı "alt ekstremite venöz Doppler ultrasonografi"dir. "USG", "ultrasonografi" sözcüğünün kısaltmasıdır. Ultrasonografi incelemesi sırasında "B mode USG" ve "renkli doppler" modları kullanılır. Yani, ‘renkli Doppler’, ayrı bir tetkik değildir, bacak toplardamar ultrasonografi tetkikinin bir parçasıdır. Bu tetkik birçok hastanede Radyoloji uzman doktoru tarafından yapılır ve ardından sonuç raporu Kalp ve Damar Cerrahisi uzman doktoru tarafından değerlendirilir. Doç. Dr. İlker Kiriş ise varis yakınması olan hastalarda muayene sonrasında bacak toplardamar ultrasonografi incelemesini bizzat kendisi yapmaktadır. Ultrasonografik incelemenin, hastayı muayeneyi eden doktor tarafından yapılmasının birçok yararı vardır. Öncelikle, hastanın değerlendirilmesi ve tedavisinin planlanması bir bütünlük içerisinde gerçekleştirilir. Ayrıca, girişimsel tedavi ya da ameliyatı yapacak olan doktor, işlem öncesinde toplardamar yapısı ve anatomisi konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olur. Son olarak, bir saat içerisinde hasta ile görüşme, muayene, bacak toplardamar ultrasonografisi tamamlanarak hastaya özel tedavi planı hazırlanabilir. Tedavi aynı gün içerisinde yapılabilir. Bu yaklaşım, örneğin şehir dışından gelen bir hasta açısından ciddi zaman tasarrufu sağlar.

Varis Teşhisi Sırasında Toplardamar Ultrasonografi İncelemesinin Önemi Nedir?

Bacak toplardamar ultrasonografi incelemesi, invaziv olmayan, ağrısız ve ucuz bir tanı yöntemidir. Hastaya sağlık açısından herhangi bir zararı yoktur. Toplardamarlardaki kan akışını, ayrıca olası pıhtı ve tıkanıklıkları değerlendirmeye yarar. Derin toplardamar sistemi, yüzeysel toplardamar sistemi ve bu iki sistemi birbirine bağlayan köprü toplardamar sistemi değerlendirilir.

Varislere yönelik değerlendirmede, özellikle kasık düzeyinde derin toplardamardan yüzeysel toplardamara ciddi miktarda kan geri kaçışı olup olmadığı ve yüzeysel toplardamar çapı göz önünde bulundurulur. Bu değerlendirme sonucunda eğer gerekirse yüzeysel toplardamarın kasık ile diz eklemi arasındaki kısmının kapatılmasına yönelik tedavi yöntemleri planlanabilir. Bu amaçla; damar içi lazer, damar içi radyofrekans, tıbbi yapıştırıcı uygulaması ve çok çok nadiren klasik varis ameliyatı yöntemleri uygulanabilir. Eğer toplardamar ultrasonografi tetkik sonucu normal ise ve hastanın kılcal damar varisleri varsa kötü görüntüyü düzeltmeye yönelik sıvı ya da köpük skleroterapi gibi estetik tedavi işlemleri uygulanabilir.

Varisleri olan hastalarda eğer derin toplardamarlarda geçirilmiş pıhtı ya da tıkanıklık yoksa bu bahsedilen tanı yöntemleri teşhis koymak ve tedavi planın oluşturulması için yeterlidir. Çok nadiren derin toplardamarlarda sorun olan hastalarda ileri tanı yöntemi olarak bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonans görüntüleme eşliğinde toplardamar anjiyografisi gerekebilir.