Şah "karotis" damarları, boynun sağ ve sol tarafında birer tane bulunan ve beyne oksijen içeriği yüksek temiz kan taşıyan atardamarlardır. Doğduğumuzda şah damarlarımızın iç çeperleri, vücudumuzdaki diğer atardamarlar gibi pürüzsüzdür. Yıllar içerisinde atardamarların iç çeperlerinde yağ, kolesterol ve kalsiyum (kireçlenme) birikir. Bu sürece "ateroskleroz" ya da halk arasında "damar sertliği" denir. Zamanla ateroskleroza bağlı oluşan plaklar atardamarları yavaş yavaş daraltır. Ateroskleroza bağlı bu süreç vücutta özellikle üç bölgedeki atardamarları etkiler;  bacak atardamarları, kalpdeki koroner damarlar ve şah damarları. Şah damarı ya da "karotis arter" hastalığı, beyne oksijen içeriği yüksek temiz kan taşıyan şah damarlarının ateroskleroza bağlı olarak ciddi oranda daralmasıdır.

Şah Damarı ya da Karotis Arter Hastalığı Neden Önemlidir?

Şah damarı, ‘damar sertliği’ olarak da bilinen ateroskleroza bağlı olarak ciddi derecede daraldığında beyne giden kan miktarı azalır ve felç geçirme riski artar. Felç ya da inme, beyne giden temiz kanın kesintiye uğraması nedeniyle gelişir. Eğer beynin ilgili bölgesine 3-6 saatten uzun süre kan ulaşamazsa kalıcı hasar gelişebilir.

Şu durumlarda felç gelişebilir;

• Şah damarında aşırı darlık ya da yırtık oluşması
• Şah damarı içerisindeki plaktan bir parça koparak kan akımı ile beyne gitmesi
• Şah damarı içerisinde pıhtı oluşarak damarı tıkaması

Felç ya da inme durumu, şah damarı hastalığı dışındaki nedenlere bağlı olarak da gelişebilir. Örneğin; ani gelişen beyin kanaması ya da hipertansiyon da felce yol açabilir. Şah damarında (karotis) ileri derecede darlık ya da ani gelişen tıkanıklık beynin fonksiyonlarının zarar görmesine, geçici ya da kalıcı felç riskinin artmasına neden olur. Şah damarı hastalığının önemli nedeni damar sertlikleri olduğundan, kalp ve damar hastalıklarıyla birlikte görülme oranı yüksektir.

Şah Damarı Hastalığı (Tıkanıklığı) Belirtileri Nelerdir?

Şah damarlarında meydana gelen ileri derecede darlık ya da tıkanıklık genel anlamda herhangi bir belirti vermeyebilir. Bu hastalarda, kontrol amacıyla şah damarı ultrasonografi tetkiki ile tanı konulabilir.  Diğer grup hastalarda ise baş dönmesi, geçici görme kaybı ya da inme ‘felç’ gibi nörolojik belirti ya da yakınmalar görülebilir. Şah damarı hastalığı, kalbi besleyen koroner damarlarda darlığı olan ‘koroner arter hastalığı’ hastalarda yüksek oranlarda görülür. Şah damarı hastalığı, ileri derecede olduğunda ve gerekli tedaviler yapılmadığında kalıcı felç ve ölüm kadar ciddi sonuçlara yol açabilir.

Şah Damarı Hastalığı (Tıkanıklığı) Tanı Süreci

Hastadan gelen şikayetler doğrultusunda muayene işlemleri gerçekleştirilir. Kesin tanının konulabilmesi için şah damarları ve beynin görüntülenmesi gerekebilir. Hastalarda öncelikle şah damarı ultrasonografi tetkiki yapılır. Kesin tanı konulması ve tedavi stratejisine karar verilmesi için ek tanı yöntemleri gerekir. Bu tanı yöntemleri; MR Anjiografi ya da BT Anjiografi ve klasik ‘konvansiyonel’ şah damarı anjiyografisidir. Bu tetkikler sonucunda şah damar hastalıkları teşhis edilerek tedavi süreci başlatılır.

Şah Damarı Hastalıkları İçin Tedavi Şekli Nedir?

Şah damarı hastalığında daralmanın derecesi ve tam tıkanıklık olup olmadığına göre, ayrıca hastanın yakınmaları göz önünde bulundurularak tedavi şekline karar verilir. Şah damarındaki darlığın derecesi az ise pıhtı önleyici ilaç tedavisi verilir. Şah damarında ileri derecede darlık varsa şah damarı ameliyatı ya da stent uygulanması tedavileri gerekebilir. Doç. Dr. İlker Kiriş şah damarı ameliyatları konusunda deneyimlidir. İzmir ilindeki ya da il dışındaki şah damarı hastalığı olan hastalar Doç. Dr. İlker Kiriş’e muayene olup tetkik sonuçlarıyla olası tedavi seçenekleri konusunda ayrıntılı bilgi alabilir. Operasyon gerektiğinde Doç. Dr. İlker Kiriş şah damarı ameliyatlarını başarılı şekilde gerçekleştirmektedir.

Erken Teşhis ve Tedavi Neden Önemlidir?

Hastalığın daha kolay bir biçimde tedavi edilebilmesi ve iyi sonuçlar alınabilmesi için yukarıda bahsedilen belirti ve yakınmaları olan hastaların zaman kaybetmeden doktora başvurması gerekir. Şah damarlarında ileri derecede darlık olan hastalar, kendilerine ameliyat önerilmesine rağmen tedaviyi kabul etmeyerek ameliyatlarını ertelerse felç geçirme riski ile karşı karşıya kalır.

Tedavide Doktor Önceliği

Şah damarı hastalığı teşhisini, tedavisini yapacak olan doktorun alanında bilgili ve tecrübeli olması oldukça önemlidir. Doktorun daha önce bu ameliyatı defalarca yapmış olması, başarılı sonuçlar almış olması ve hastalığı baştan sona kadar tanıması iyi sonuçlar alınması için çok önemlidir. Doç. Dr. İlker Kiriş ile bu hastalığa çözüm bulmak için hemen iletişime geçebilirsiniz.